تأثیر دمای آب بر بروز بیماری لکه سفید
Victoria alday-Sanz
ترجمه : علی قوامپور
کارشناس مسئول تکثیر میگواداره توسعه میگو و آبزیان دریائی
– اداره کل شیلات خوزستان
مقدمه :
صنعت پرورش میگو در خوزستان ،از سال 1380 تاکنون سالهای بحرانی و دشواری را سپری نموده است . پس از تلفات ناشی از سرمازدگی در سال 80 ،بروز بیماری لکه سفید در سال 81 ،آغاز چالش دامنه دار این صنعت با بیماری خطرناکی بوده است که سالانه ،میلیونها دلار خسارت به پرورش دهندگان در سطح جهان وارد می نماید.اما به یمن ارتباطات نسبتاً وسیعی که همه ساله پیش از شروع دوره کاری و معمولاً به ابتکار شیلات خوزستان ،با افراد و سازمانهای دست اندر کار این فعالیت در جهان برقرار شده ،دیدگاه های کارشناسان و مدیران استان ،در بخشهای دولتی و غیر دولتی(خصوصی و تعاونی)نسبت به نحوه بروز و شیوع این بیماری،روشهای پیشگیری و متدهای مقابله با آن کامل تر شده است.در تحقیقی که گزارش آن در این مقاله آورده شده و در فوریه سال 2006 در نشریه Global Aquaculture Advocateچاپ شده است ،خانم دکتر Victoria Alday-Sanz از چهره های مطرح جهان در زمینه بهداشت آبزیان ، به همراه شماری از برجسته ترین متخصصین کشور بلژیک (نظیر پروفسور پاتریک سارژلوس و دکتر بونیلا ، از دانشگاه Ghent بلژیک ) یکی از نکات جالب و در عین حال بحث برانگیز در زمینه علت یابی بروز و گسترش بیماری لکه سفید ویروسی را در میگوهای لیتوپنئوس وانامی عنوان نموده که (هرچند 2 سال از انتشار آن می گذرد ولی) شاید نتایج آن افق دید دست اندر کاران صنعت را در زمینه تنظیم تقویم پرورشی در استان خوزستان روشنتر ساخته و حتی در بحث آغاز بروز مشکل در سایت چوئبده نکات جدیدتری را مطرح نماید.
خلاصه تحقیق :
نتایج مطالعه بر روی میگوهای گونه وانامی که به عضله آنها دوزهای متفاوت (کم و زیاد)ویروس بیماری لکه سفید تزریق شده بود نشان می دهد ،افزایش دمای آب به 33 درجه سانتیگراد پس از تزریق ویروس ،از بروز تلفات به دلیل WSSD جلوگیری به عمل می آورد.در این مطالعه مشخص شد دمای بالا قبل از تزریق ویروس اثر خاصی در پیشگیری از ابتلا نشان نمی دهد.محققین مجری این پروژه عقیده دارند که همانند سازی ویروس در دمای 33 درجه سانتیگراد در بدن میگو متوقف می شود.
شرح آزمایش :
در این پروژه ویروس لکه سفید،در دو دوز مختلف (پائین و بالا)به میگوهای SPF گونه لیتوپنئوس وانامی بصورت عضلانی تزریق شد.پس از آن میگوها در 4 گروه 10 تائی (برای هر دوز) در دماهای متفاوت قبل و بعد از تزریق نگهداری شدند.گروه A : دمای نگهداری قبل و بعد از تزریق 33 درجه سانتیگرادگروه B : دمای نگهداری قبل از تزریق 33 و بعد از تزریق 27 درجه سانتیگرادگروه C : دمای قبل از تزریق 27 و بعد از آن 33 درجه سانتی گرادگروه D : دمای قبل و بعد از تزریق 27 درجه سانتی گراددر این آزمایش برای هر تیمار 3 تکرار در نظر گرفته شد.
شکل 1 - تیمار بندی میگوها در گروه های چهارگانه برحسب دمای آب
پس از تزریق ویروس لکه سفید ،هر 12 ساعت یکبار بررسی میگوها از نظر بروز علائم بیماری ،کاهش تغذیه و یا بیحالی انجام شد . در پایان آزمایش میگوهای تلفاتی و زنده جمع آوری و شمارش شده و با تکنیک ایمنو فلورسانس غیر مستقیم ، از نظر ابتلا به بیماری لکه سفید مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج :
همانگونه که در شکل 2 نشان داده شده است ،تلفات در میگوهای گروه A و C که با دوز پائین ویروس تلقیح شده بودند،در پایان آزمایش به ترتیب 10 و 30 درصد ولی نتیجه تست تشخیص بیماری در هر دو گروه میگوها منفی بود (هیچیک از میگوها بیمار نبودند)،در حالیکه در گروه Bمیگوها 72 تا 96 ساعت و در گروه D 84 تا 144 ساعت پس از تزریق همگی تلف شدند.
شکل 2 - نمودار خطی میزان تلفات در تیمارهای تحت آزمایش با دوز پائین تلقیح ویروس
تلفات در میگوهای گروه A و C با دوز بالای تلقیح ویروس(شکل 3) ، به ترتیب 10 تا 20 درصد بود.این میزان در گزوه B و D، 60 ساعت پس از تزریق به 100 درصد رسید.در این دسته نیز ، هیچیک از میگوهای گروه A و C بیمار تشخیص داده نشدند.
شکل 3 - نمودار تلفات در تیمارهای با دوز بالای تلقیح ویروس
بحث و نتیجه گیری :
نتایج این آزمایش نشان می دهد،افزایش دمای آب به 33 درجه سانتیگراد پس از ورود ویروس لکه سفید به بدن میگو از بروز تلفات بواسطه ابتلا به این بیماری جلوگیری میکند،به علاوه دمای 33 درجه سانتیگراد قبل از تلقیح ویروس در جلوگیری از ابتلا به WSSD تأثیری ندارد(هیچیک از میگوها در هردو گروه A و C مبتلا به بیماری تشخیص داده نشدند). به این ترتیب می توان نتیجه گرفت ،بروز بیماری لکه سفید و یا لااقل تکثیر این ویروس با افزایش دمای آب به 33 درجه ،در بدن میگو متوقف شده است.